کمپرسور موتور جت
انواع کمپرسور های موتور جت
- کمپرسور گريز از مرکز(Centrifugal)
- کمپرسور محوري(Axial)
- کمپرسور ترکيبی محوري-گريز از مرکز
کمپرسور گريز از مرکز
در اين نوع کمپرسور، هوا از مقابل مکيده شده و به شعاع بزرگتری درجهت عمود بر شفت (محور اصلی) رانده می شود.
اين کمپرسور به صورت يک مرحله و دو مرحله در موتورها استفاده مي شود ودر موتورهای استاندارد بعد از اين کمپرسور يک قسمت قرار می گيرد که ديفيوژر نام دارد و وظيفه آن کاستن سرعت هوا و در بعضی منظم کردن حرکت هوا می باشد.
معمولا در تمام کمپرسورهايی که دارای ديفيوژر می باشند دو ديفيوژر قرار می گيرد که يکی در جهت گريز از مرکز و بعدی در جهت افقی قرار ميگيرد. چنانچه دارای يک ديفيوژر باشد، آن ديفيوژر L شکل خواهد بود و طوری روی موتور قرار مي گيرد که نيمساز زاويه داخلی آن با شفت زاويه ˚45 بسازد. مزيت استفاده از اين کمپرسور وزن سبک؛ سادگی و قيمت کم می باشد.
البته نوع اتصال دیگری نيز وجود دارد به طوريکه دو کمپرسور از سمت پشت (قسمت بدون پره) به يکديگر متصل هستند و پره های آن دو مخالف يکديگر است.
کمپرسور محوری
اين نوع کمپرسور از آن جهت که هوا را در جهت محوری فشرده مي کند، کمپرسور محوري ناميده ميشود. کمپرسور محوري در موتورها يي با ؛يک شفت ؛ دو شفت و سه شفت بکار ميرود.اين بدان معناست که توربين هاي اين نوع کمپرسور ممکن است حرکت جداگانه از يکديگر داشته باشند و توربين هايي که اين کمپرسورها را به حرکت درمي آورند هم از يکديگر جدا هستند ولي در جهت مخالف يکديگر گردش نميکنند(تا جيي که من اطلاع دارم) و دليلي هم براي گردش مخالف وجود ندارد. در موتورهاي چند شفته (1,2,3) دروني ترين شفت مربوط به کمپرسور فشار ضعيف بوده و به همين ترتيب شفت مياني يا بيروني (در موتور دو شفته) داري کمپرس فشار متوسط (در موتور سه شفته) وداري کمپرس فشار قوي (در موتور دو شفته) ميباشد.بيروني ترين شفت هم در موتور سه شفته داراي قويترين فشار ميباشد.
معمولا در اکثريت کمپرسورها براي هر چرخ توربين يک کنترل کننده(يا هديت کننده) هوا که مانند يک چرخ توربين است قرار ميدهند و معمولا هم اين هدايت کننده ها متحرک ميباشد.
مطلب ديگري که در مورد کمپرسور محوري است اين است که در اين نوع کمپرسور تعداد مراحل توربين زيادي قرار ميدهند(نسبت به قدرت) و در صورتي که داري هدايت کننده ي هوا نباشد با پيش رفتن به مرکز موتور از زاويه ورودي و خروجي نسبت به محور توربين کاسته ميشود.از مزيت اين کمپرسور قدرت بسيار بالایي است که اين کمپرسور دارا ميباشد ودر تمام موتورهاي جت پر قدرت استفاده ميشود.از معايب اين کمپرسور ميتوان به سنگيني و حساسيت زياد به عوامل مخرب بيروني و قيمت بالا براي ساختن آن اشاره کرد.البته از اين نوع کمپرسور در موتورهاي توربيني کوچک استفاده نميشود.
کمپرسور ترکيبی (Axial-Centrifugal)
کمپرسور گريز از مرکز در موتورهاي جت قديمي استفاده ميشد.بازده کمپرسور گريز از مرکز يک مرحله اي نسبتا کم است اما کمپرسور گريز از مرکز چند مرحله اي بهتر از يک مرحله ي آن است. ولي با کمپرسور محوري برابري نميکند.بعضي از موتورهاي پيشرفته ي توربوپراپ و توربوشفت نتيجه ي مطلوبي از کاربرد ترکيبي ين دو نوع کمپرسور کسب کردند مانند PT6 Pratt و Whitney ازکانادا که امروزه خيلي محبوب بازار است.
